4/III Batalion Wartowniczy

4/III Batalion Wartowniczy
	Historia
Państwo	Polska
Sformowanie	1919
Rozformowanie	1921
	Tradycje
Kontynuacja	5 batalion celny
	Organizacja
Dyslokacja	Suchedniów
Podległość	DOG Kielce

4/III Batalion Wartowniczy^[a] – oddział Wojska Polskiego pełniący służbę ochronną na granicy II Rzeczypospolitej.

Formowanie i zmiany organizacyjne

4/III batalion wartowniczy sformowano w 1919^[2]. Batalion powstał z V batalionu wartowniczego „Kraków”^[3]. Potem funkcjonował w strukturze Okręgu Generalnego Kielce^[1]. W skład batalionu wchodziło dowództwo oraz 4 kompanie po 3 plutony. W dowództwie, oprócz dowódcy batalionu, służyli oficerowie: sztabowy, adiutant, prowiantowy i kasowy; podoficerowie: mundurowy, prowiantowy, rusznikowy, sanitarny oraz 6 ordynansów^[1]. W październiku 1920 baon stacjonował w Suchedniowie^[4]. 22 października tego dowódca OGen. Kielce zatwierdził Komisję Gospodarczą Baonu Wartowniczego Nr 4/III w Suchedniowie w składzie: kpt. Franciszek Rydz (1 członek) i ppor. Stanisław Wołowiec (2 członek i jednocześnie oficer gospodarczy)^[5].

Na podstawie rozkazu Ministra Spraw Wojskowych nr 3046/Org z dnia 24 marca 1921^[6], na bazie 4/III batalionu wartowniczego powstał 5 batalion celny^[7].

Dowódcy batalionu

mjr piech. Apolinary Klimaszewski (od 27 XI 1919^[8])
kpt. piech. Eugeniusz Witwicki (19 I^[9] – 22 V 1920 → dowódca baonu wart. nr 2/V^[10])
kpt. piech. Rudolf Seinkowić (p.o. od 22 V 1920^[10] – II 1921 → Baon Zapas. 4 pp Leg.^[11])
kpt. Franciszek Rudolf Rydz^[b] (od X 1920)
płk ochot. Józef Jan Skorupski (do 31 I 1921^[14])
mjr piech. Zygmunt Krudowski (od 1 II 1921^[14])

Uwagi

↑ Pełna nazwa batalionu wartowniczego zawierała kolejny (arabski) numer batalionu w ramach dowództwa okręgu generalnego (DOG) i numer (rzymski) DOG^[1].
↑ Franciszek Rudolf Rydz urodził się 13 kwietnia 1890. W czerwcu 1921 pełnił służbę w 5 Baonie Celnym, a jego oddziałem macierzystym był 27 pp w Częstochowie. W 1922 był oficerem rezerwy 27 pp, a w następnym był oficerem rezerwy 80 pp w Słonimiu^[12]^[13]

Przypisy

↑ ^a ^b ^c Prengel-Boczkowska 2009 ↓, s. 5.
↑ Prochwicz i Kępa 2003 ↓, s. 13.
↑ Spis byłych oddziałów WP 1935 ↓, s. 112.
↑ Rozkaz DOGen. Kielce ↓, Nr 111 z 31 października 1920, pkt 3 przeniesienie lek. Leonarda Rutskiego ze Szpitala Wojskowego w Piotrkowie do Baonu Wart. Nr 4/III w Suchedniowie.
↑ Rozkaz DOGen. Kielce ↓, Nr 114 z 7 listopada 1920, pkt 10.
↑ Bereza i Szczepański 2014 ↓, s. 24.
↑ Dominiczak 1975 ↓, s. 124.
↑ Dz. Rozk. MSWojsk. ↓, nr 98 z 1919, poz. 4212.
↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 3 z 31 stycznia 1920, s. 43.
↑ ^a ^b Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 21 z 9 czerwca 1920, s. 424.
↑ Rozkaz DOGen. Kielce ↓, Nr 21 z 22 lutego 1921, pkt 3 tu jako Rudolf Seinkowicz.
↑ Spis oficerów 1921 ↓, s. 100, 854.
↑ Rocznik Oficerski 1923 ↓, s. 356, 480.
↑ ^a ^b Rozkaz DOGen. Kielce ↓, Nr 17 z 12 lutego 1921, pkt 6.

Bibliografia

Hubert Bereza, Kajetan Szczepański: Centralna Szkoła Podoficerska KOP. Grajewo: Towarzystwo Przyjaciół 9 PSK, 2014. ISBN 978-83-938921-7-4.
Henryk Dominiczak: Granica polsko–niemiecka 1919–1939. Z dziejów formacji granicznych. Warszawa: Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej, 1975.
Jerzy Prochwicz, Zbigniew Kępa. ABC formacji granicznych II Rzeczypospolitej. „Problemy Ochrony Granic”. 24, 2003. Ketrzyn: Centrum Szkolenia Straży Granicznej. ISSN 1505-1757.
TeresaT. Prengel-Boczkowska TeresaT., Wstęp do inwentarza zespołu archiwalnego „Bataliony Wartownicze”, Szczecin: Archiwum Straży Granicznej, 2009 .
Wiktor Brummer, Wacław Zawadzki. Spis byłych oddziałów Wojska Polskiego. „Przegląd Historyczno-Wojskowy”. 2 (183), 2000. Warszawa: Dom Wydawniczy Bellona. ISSN 1640-6281.
Spis oficerów służących czynnie w dniu 1.6.1921 r. Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1921.* Rozkazy Dowództwa Okręgu Generalnego „Kielce”. [dostęp 2018-05-08].
Dziennik Rozkazów Ministerstwa Spraw Wojskowych. Wojskowa Biblioteka Cyfrowa „Zbrojownia”. [dostęp 2018-05-15].
Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych. [dostęp 2018-03-22].
Rocznik Oficerski 1923. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1923.

[2] Pełna nazwa batalionu wartowniczego zawierała kolejny (arabski) numer batalionu w ramach dowództwa okręgu generalnego (DOG) i numer (rzymski) DOG^[1].

[15] Franciszek Rudolf Rydz urodził się 13 kwietnia 1890. W czerwcu 1921 pełnił służbę w 5 Baonie Celnym, a jego oddziałem macierzystym był 27 pp w Częstochowie. W 1922 był oficerem rezerwy 27 pp, a w następnym był oficerem rezerwy 80 pp w Słonimiu^[12]^[13]

[CITEREFPrengel-Boczkowska20095-1] Prengel-Boczkowska 2009 ↓, s. 5.

[CITEREFProchwiczKępa200313-3] Prochwicz i Kępa 2003 ↓, s. 13.

[CITEREFSpis_byłych_oddziałów_WP1935112-4] Spis byłych oddziałów WP 1935 ↓, s. 112.

[CITEREFRozkaz_DOGen._KielceNr_111_z_31_października_1920,_pkt_3_przeniesienie_lek._Leonarda_Rutskiego_ze_Szpitala_Wojskowego_w_Piotrkowie_do_Baonu_Wart._Nr_4/III_w_Suchedniowie-5] Rozkaz DOGen. Kielce ↓, Nr 111 z 31 października 1920, pkt 3 przeniesienie lek. Leonarda Rutskiego ze Szpitala Wojskowego w Piotrkowie do Baonu Wart. Nr 4/III w Suchedniowie.

[CITEREFRozkaz_DOGen._KielceNr_114_z_7_listopada_1920,_pkt_10-6] Rozkaz DOGen. Kielce ↓, Nr 114 z 7 listopada 1920, pkt 10.

[CITEREFBerezaSzczepański201424-7] Bereza i Szczepański 2014 ↓, s. 24.

[CITEREFDominiczak1975124-8] Dominiczak 1975 ↓, s. 124.

[CITEREFDz._Rozk._MSWojsk.nr_98_z_1919,_poz._4212-9] Dz. Rozk. MSWojsk. ↓, nr 98 z 1919, poz. 4212.

[CITEREFDz._Pers._MSWojsk.Nr_3_z_31_stycznia_1920,_s._43-10] Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 3 z 31 stycznia 1920, s. 43.

[CITEREFDz._Pers._MSWojsk.Nr_21_z_9_czerwca_1920,_s._424-11] Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 21 z 9 czerwca 1920, s. 424.

[CITEREFRozkaz_DOGen._KielceNr_21_z_22_lutego_1921,_pkt_3_tu_jako_Rudolf_Seinkowicz-12] Rozkaz DOGen. Kielce ↓, Nr 21 z 22 lutego 1921, pkt 3 tu jako Rudolf Seinkowicz.

[CITEREFSpis_oficerów1921100,_854-13] Spis oficerów 1921 ↓, s. 100, 854.

[CITEREFRocznik_Oficerski1923356,_480-14] Rocznik Oficerski 1923 ↓, s. 356, 480.

[CITEREFRozkaz_DOGen._KielceNr_17_z_12_lutego_1921,_pkt_6-16] Rozkaz DOGen. Kielce ↓, Nr 17 z 12 lutego 1921, pkt 6.

[a]

[2]

[3]

[1]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[b]

[14]

[12]

[13]

Bataliony wartownicze	1/I 2/I 3/I 4/I 5/I 6/I 7/I 1/II 2/II 3/II 4/II 5/II 6/II 7/II 1/III 2/III 3/III 4/III 5/III 6/III 1/IV 2/IV 3/IV 4/IV 5/IV 6/IV 7/IV 1/V 2/V 3/V 4/V 5/V 6/V 7/V 8/V 1/VI 2/VI 3/VI 4/VI 5/VI 6/VI 7/VI 8/VI 1/VII 2/VII 3/VII 4/VII 5/VII 6/VII 7/VII 8/VII 1/VIII 2/VIII 3/VIII 4/VIII 1/IX 2/IX 3/IX 4/IX
Brygady etapowe	II BE IVa BE IVb BE IVc BE
Bataliony etapowe	I Warszawski II Warszawski III Warszawski IV Warszawski V Warszawski VII Warszawski I Kielecki II Kielecki III Kielecki IV Kielecki I Krakowski II Krakowski III Krakowski IV Krakowski V Krakowski I Lubelski II Lubelski III Lubelski IV Lubelski V Lubelski VI Lubelski VII Lubelski I Lwowski II Lwowski III Lwowski IV Lwowski V Lwowski VI Lwowski I Łódzki II Łódzki III Łódzki IV Łódzki V Łódzki VI Łódzki I Poznański II Poznański III Poznański IV Poznański V Poznański I Litewsko-Białoruski II Litewsko-Białoruski III Litewsko-Białoruski IV Litewsko-Białoruski
Bataliony zapasowe	I II III IV V VI VII VIII IX
Formacje ochotnicze	201 Baon Baon Inwalidzki Ochotniczy Baon w Krakowie Harcerski Oddział w Krakowie

Straż Graniczna (1918–1919)	1 p SG 2 p SG 1 d SG 2 d SG 3 d SG 4 d SG
Wojskowa Straż Graniczna	Inspektorat WSG 1 p WSG 2 p WSG 3 p WSG 4 p WSG 5 p WSG 6 p WSG 1 d WSG 2 d WSG 3 d WSG
Strzelcy Graniczni	Dowództwo Strzelców Granicznych 1 p StG 2 p StG 3 p StG 4 p StG 5 p StG 6 p StG 9 p StG 10 p StG 11 p StG 1 sd StG
Bataliony Wartownicze	3/I 6/I 1/II 1/III 4/III 1/V 2/V 3/V 4/V 8/VI 1/VII 2/VII 3/VII 4/VII 5/VII 1/VIII 2/VIII 4/VIII
Bataliony Etapowe	I Wbe II Wbe III Wbe IV Wbe V Wbe VII Wbe I Kbe II Kbe III Kbe IV Kbe I Krbe II Krbe III Krbe IV Krbe V Krbe I Lbe II Lbe III Lbe IV Lbe V Lbe VI Lbe VII Lbe I Lwbe II Lwbe III Lwbe IV Lwbe V Lwbe VI Lwbe II Łbe III Łbe IV Łbe V Łbe VI Łbe I Pbe II Pbe III Pbe IVPbe V Pbe I LBbe II LBbe III LBbe IV LBbe